سؤال :

من متأسفانه چشمم دنبال حرام زياد است، مثلاً عكس‏هاى نيمه عريان زنان را مى‏بينم؛ گاهى كتاب‏هايى را در مورد پزشكى زنان و تولد كودك و زايمان فقط به خاطر هوس نگاه كرده‏ام! در خيابان‏ها گشته‏ام و سرى به مغازه‏هاى لوازم آرايش فروشى زده‏ام ؛ شايد چشمم به زنى نيمه عريان بيفتد ؛ لطفاً مرا راهنمايى كنيد.

جواب :

رفتار هر انسانى متأثر از ويژگى‏هاى شخصيتى او است، اگر روح تقوا بر شخصيت فردى حاكم باشد، رفتار او نيز رنگ معنوى اخلاقى دارد و نگاه كردن از اين قاعده مستثنا نيست بنابراين كنترل چشم تابعى از روح تقوا است كه اگر در آدمى پديدار شد، به تبع آن كنترل چشم نيز به دنبال آن خواهد آمد. راهى كه گناه نكردن را در طول زندگى تضمين كند، براى افراد عادى بشر سهل نيست؛ زيرا انسان موجودى مختار و داراى تمايلات گوناگون است. در عين حال با عزمى آهنين و مبارزه‏اى دائمى و تدريجى با نفس، مى‏توان به چنين جايگاه رفيعى دست يافت. موارد زير در اين زمينه بسيار سودمند است؛ ولى نمى‏توان هيچ يك را تضمين قطعى به حساب آورد! بلكه تضمين نهايى، در عزم راسخ خود انسان است: 1. مطالعه پيوسته در عوالم پس از مرگ و احوال برزح و قيامت و جديت در ترس از عوالم پس از مرگ؛ 2. مطالعه و انديشه درباره عواقب وخيم گناهان؛ 3. ارتباط پيوسته و قلبى با خداوند، خواندن قرآن، دعاها، نماز شب و...؛ 4. داشتن حالت انابه، خضوع، و تضرع دائمى، توبه و استغفار؛ 5. دورى از عواملى كه انسان را به گناه متمايل مى‏سازد (مانند محيط هاى آلوده به گناه)؛ 6. از بين بردن زمينه‏هاى گناه (مثلاً كسى كه انحرافات جنسى دارد بايد هر چه سريع‏تر ازدواج كند)؛ 7. نشست و برخاست با انسان‏هاى مؤمن و خدا ترس واقعى؛ الف. در برخورد با نامحرم، به حداقل ارتباط اكتفا كنيد. سخن كوتاه بگوييد و از اطاله كلام با آنها بپرهيزيد. ب. هنگام صحبت به صورت نامحرمان نگاه نكنيد و به طور كلى نگاه خود را فروكاهيد؛ چنان كه قرآن مى‏فرمايد: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ»(نور (24)، آيه 30 ) «به مؤمنان بگو چشم‏هاى خود را فرو بندند و پايين بيندازند». ج. از قرار گرفتن با نامحرم در يك محيط خلوت خوددارى كنيد. د. آيات و رواياتى كه انسان را از نگاه به نامحرم باز مى‏دارد، در مقابل چشم و ديدگان خود نصب كنيد. ه . جملات مربوط به زشتى گناه و پيامدهاى آن را جلوى خود نصب كنيد و هر از چند گاهى آنها را تغيير دهيد و جملات جديدتر با الفاظ ديگرى را جايگزين كنيد. اين جملات را هر روز چند بار بخوانيد. حضرت على(ع) فرمود: «كسى كه چشم خود را پايين اندازد، دلش آسوده گردد، تأسف كمتر خورد و از نابودى در امان ماند»(غرر الحكم، ص 9122- 9125. ). همچنين مى‏فرمايد: «هر كه نگاه‏هايش پاك باشد، اوصافش نيكو شود» ؛ و «كسى كه عنان چشم خود را رها كند، زندگى‏اش را به زحمت مى‏اندازد» و «كسى كه نگاه‏هايش پياپى باشد، حسرت‏هايش دائمى و . پياپى خواهد بود»(تحف العقول، ص 97.)