سؤال :

بخدا قسم خسته شدم. جسمم، روحم، دينم، ايمانم، علمم، همه زندگیم با استمنا از بين رفت. من 20 سالمه و از 15 سالگي استمنا مي كنم و هنوز هم نتونستم ترك كنم. خواهش می کنم كمكم كنيد.

جواب :

افتخار اين مركز اين است كه با جوانان پاكي مثل شما در ارتباط است. جواناني كه يا گناه نمي كنند و يا خدايي ناكرده اگر گناهي هم مرتكب شوند خیلی زود به فكر توبه و جبران گناه مي افتند. پرسشگر گرامي، در مورد ترك این گناه اول چيزي كه بايد انجام داد اين است كه از هرگونه تلقين منفي خودداري كرد؛ هيچ وقت نگوييد كه من به اين گناه عادت كرده ام و نمي توانم آن را كنار بگذارم.اين افكار را به كلي كنار بگذاريد خيلي ها بودند كه به گناهاني بدتر از گناه شما مبتلا بودند ولي با عزمي راسخ و با توبه اي واقعي مسير زندگي خود را عوض كردند . پس اين را هميشه با خود تكرار كنيد كه من توانايي اين را دارم که هر گناهي را كنار بگذارم. 1. به هيچ وجه خود را ناپاك ندانيد. فرد مؤمني هستيد كه به هر دليلي دچار يك كژ رفتاري گشته‌ايد. هيچ‌گاه خودتان مساوي با رفتار ناشايست خود ندانيد. بنده خدا هستيد و خداوند بنده اي را كه به سويش آيد ،طرد نمي كند. براي جبران گناهان ريز و درشت راه روي همه بندگان باز است؛ زيرا رحمت و بخشايش الهي بسيار بزرگ و گسترده تر از هر گناهي است. 2. احساس گناه اگر چه به معناي بيداري وجدان و نفس سرزنشگر انسان و مطلوب است، اما احساس افراطي به هيچ وجه مطلوب خدا و دين نيست، بلكه احساس گناه فزاينده در راستاي وسوسه های شيطاني است. احساس گناه يكي از بزرگ‌ترين منابع اضطراب‌زاست. مي‌توان دريافت كه احساس گناه بيش از حد زمينه‌اي براي خودارضايي بيش تر فراهم مي‌آورد، پس با بالا بردن سطح عزت نفس و اعتماد به نفس و اميد به لطف و بخشش بيكران الهي به تعديل احساس گناه بپردازيد. احساس گناه اگر چه نشان از بيداري نفس لوامه و وجدان پاك شما دارد و اين بسيار خوب است، اما اين احساس تا حدي خوب و مفيد كه فرد را به سمت جبران خطاها از طريق انجام اعمال نيك و خداپسندانه رهنمون سازد، و احساس گناه اطرافي و خود سرزنشي بيش از حد كه تمام خوشي را از انسان بگيرد، به هيچ روي مطلوب نبوده و با ايجاد اضطراب ناخواسته و ندانسته به گناه بيش تر سوق مي دهد. 3. مانند يك محقق دست به تحقيق در زمينه افكار، احساسات و رفتارهاي انگيزاننده ميل به خودارضايي در خود بزنيد. در طي مدت يك ماه مراحل آغاز تا پايان يك وهله خودارضايي را در برگه‌اي ياد داشت نماييد . اين كار را براي وهله‌هاي ديگري كه اتفاق مي‌افتد، تكرار كنيد. زمان و مكان و شرايط جسمي و روحي در قبل و بعد از خودارضايي را ثبت نماييد. در طي يك ماه ببينيد يك وهله خودارضايي با چه فكري آغاز مي‌گردد، سپس اين فكر مزاحم چه احساس در شما برمي‌انگيزد و اين احساس چگونه به رفتار خودارضايي در شما مي‌انجامد، همچنين معمولاً در چه زمان هايي و در چه مكان‌هايي و در چه شرايط جسمي ـ روحي ميل به خودارضايي در شما تشديد مي‌گردد. پس از پايش و رصد رواني يك ماهه به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد. از نتايج اين تحقيق مي‌توانيد راهكارهاي كارآمد ترك يا لااقل تعديل خودارضايي را استخراج نماييد، مثلاً وقتي كه اعصاب تان خرد است، وقتي كه دوستان متأهل خود را مي‌بينيد، وقتي كه با مادرتان جر و بحث مي‌كنيد، وقتي كه اضطراب امتحان داريد، يا وقتي كه به جنس مخالف يا فيلم يا تصوير خاصي مي‌انديشيد. عيناً همين قضيه در زمينه مكان‌هاي تحريك‌زا تكرار مي‌گردد. وقتي در اتاق خواب هستم، وقتي تنها در خانه هستم، وقتي به حمام یا دستشويي مي‌روم و... از سوي ديگر نگاهي موشكافانه به پرونده گذشته خودارضايي خويش بيفكنيد، ببينيد در چه شرايطي توانسته‌ايد بر خودارضايي فايق آييد. با چه تكنيك‌هاي فاصله بين وهله‌هاي خودارضايي را افزايش داده‌ايد، چه زماني براي ترك كوتاه مدت يا دراز مدت خودارضايي موفق بوده‌ايد. در اين مرحله نيز تحقيق نيز به تجزيه و تحليل و جمع‌بندي نتايج بپردازيد. پايش رواني دست شما را براي اتخاذ يك راهكار مناسب باز مي‌كند. 4. خودارضايي نوعي اعتياد رواني محسوب مي‌گردد. در برخي جهات شباهات زيادي با انواع ديگر اعتياد (مانند مواد مخدر، الكل و...) دارد. همه متخصصان درمان اعتياد در اين موضوع هم‌ عقيده اند كه بازگشت ناخواسته به شرايط قبل امري طبيعي و يكي از مراحل درمان محسوب مي‌گردند. بسياري از معتاداني كه اقدام به ترك كرده‌اند، در طول فرايند درمان ناخواسته دچار لغزش‌هاي رفتاري مي‌گردند. لغزش‌هاي رفتاري به هيچ وجه به معناي شكست درمان نيست. يكي از علت هايي غلطيدن دوباره به اعتياد قبلي، قرار گرفتن در محيطي است كه در آن جا اعتياد زياد اتفاق افتاده بود، مثلاً ياد‌آوري يك صحنه خاص، يا قرار گرفتن در مثلاً حمام و هنگام شستن آلت و... به همين خاطر بسيار توصيه مي شود كه در آن شرايط خاص قرار نگيرند. در هر حال لغزش‌هاي غير اختياري طبيعي است. نبايد به بزرگ‌نمايي آن پرداخت. متأسفانه در افرادي كه به خود درماني اعتياد مي‌پردازند و از نعمت هدايت درمانگر محرومند، هر گونه بازگشت را به منزله شكست قطعي در درمان تلقي مي‌كنند. اين باعث توهم عدم كنترل و بي‌ارادگي فرد مي گردد. اين تصور آسيب‌زا، فرد را از ادامه درمان مأيوس مي‌سازد، در حالي كه درصد پيشرفت درمان فرد بسيار بالاست. اگر نيك بنگريد، با كمي واقع‌نگري مي‌توانستيد لغزش‌هاي هر از گاهي خود را با ديدي مثبت‌تر مديريت نماييد. 5. منصف باشيد. همان طور كه به تنبيه ذهني ـ عملي خودارضايي خويش مي‌پردازيد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيت‌هايي هرچند اندك خود در ترك خودارضايي بپردازيد.اگر حتى يك روز هم در ترك موفق بوديد، با كمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي مي‌تواند علاوه بر ارتقاي سطح اعتماد به نفس و عزت‌نفس به كاهش اضطراب شما كمك شاياني كند. خود تشويقي مي‌تواند به صورت كلامي يا غير كلامي (مانند خريد يك بستي يا ديدن يك فيلم جذاب يا سجده شكر و ...) باشد. 6. با پرهيز از هر گونه خودسرزنشي و خود ملامت‌گري به يادداشت نكات مثبت خود بپردازيد. هزاران نكته مثبت داريد كه نبايد با بزرگ نمايي نكات منفي‌تان به بوته فراموشي سپرده شود. ارزشمندي تان نسبت به خود كمك موثري در ترك اين گناه فراهم مي آورد. 7. براي 24 ساعت خود برنامه‌ريزي سبك و سهل الوصول انجام دهيد. با اشتغال ذهني به امور مثبت از هر گونه اشتغال فكري به تفكرات تحريك‌زا پرهيز نماييد. وقت فراغت براي خود قرار ندهيد و بي خود در جاهاي تحريك كننده مانند اينترنت پرسه نزنيد. با وجود آماده بودن شرايط محيطي و...ترك گناه بسيار مشكل و حتي نامقدور است. 8. به هيچ وجه خود را دست و پا بسته فرض نكنيد. بدانيد صدها هزار توانسته‌اند كه ترك كنند و شما از آنان مستثنا نيستيد. در مجموع خودارضايي يكي از انحرافات جنسي است كه عوارض روحي و جسمي فراواني دارد از جمله : افسردگي و بي حالي و ضعف بينايي، ضعف قواي جسماني، آسيب دستگاه تناسلى و ناتوانى‌‏هاى جنسى و توليد مثل، بيماري هاى مقاربتى‏، عقيم شدن‏، كم خونى، كم اشتهايى و مشكلات گوارشى، كم خوابى و اختلال در خواب، تنگى نفس، سر درد و سرگيجه، پيدايش تغييرات در نخاع و ستون فقرات، ضعف حافظه، حواس پرتى و ناتوانى در تمركز فكرى‏، اضطراب، افسردگى‏، پرخاشگرى و بداخلاقى‏، يأس از زندگى‏، از بين رفتن خلاقيت‏ها، توانايى‌‏ها و سركوب شدن استعدادها، عدم ميل به تحصيل، مطالعه، تحقيقات علمى و فعاليت‏هاى فكرى، هوس باز و بى‌‏بند و بار شدن، افت تحصيلى‏، بزهكارى و ... . مهم ترين عوامل ترك عبارتند از : 1- از بين بردن زمينه هاي اين عمل مانند؛ ديدن و خواندن تثاوير و مطالب تحريك زا، دوستان ناباب، استفاده نادرست از اينترنت و ... 2- آگاهي از عوارض و آسيب هاي ناگوار آن. 3- تقويت اراده. عواملي در تقويت اراده مؤثر است مانند: الف) تمركز بخشيدن به فعاليت هاي گوناگون. ب) توجه به عبادات به ويژه نماز كه تمرين تمركز فكر است. ج) پايان رسانيدن كارهاي نيمه تمام. 4ـ تلقين مثبت: همواره به خود اين گونه تلقين كنيد كه اراده انجام اين كار را داريد و شكست مفهومي ندارد. تلقين در ترك عادات نامطلوب و غلبه بر خودارضايي مؤثر است. پل ژاگو مي گويد: وقتي بخواهيم با عادت زشتي ستيزه كنيم، ابتدا بايد نتايج نامطلوب آن را در نظر مجسّم سازيم، بعد منافعي را كه در نتيجة ترك آن عايد مي شود، در روح خود تصور كنيم، در نتيجة اين عمل، هر بار كه چنين نمايشي در روح خود مي دهيم، بر آن تحريك يا وسوسه چيرگي يافته و لذت ترك آن را در خود احساس مي كنيم. اگر تلقين به نفس را بلافاصه پيش از خواب اجرا كنيم، مؤثرتر از مواقع ديگر خواهد بود. به طور كلي، متمركز ساختن فكر در كاري كه مي خواهيم براي اجراي آن فردا صبح در فلان ساعت بيدار شويم كافي است. بنابراين بايد خود را باور كنيد و ترس و شكست را به خود راه ندهيد. بدانيد كه اگر بخواهيد مي توانيد. اين جمله شعار نيست، بلكه در عمل نيز افراد براي ايجاد و تقويت هر چه بيش تر اراده، به فوايد و آثار آن و نتيجه اي كه به دست خواهيد آورد، نيز اهميت آن و آينده روشني كه داريد، همچنين نجات از مشكل و سختي كه با آن روبرو هستيد، به شما كمك خواهد كرد. به پاداش عظيم اخروي و رضايت حضرت دوست (به جهت سختي و مشكل بودن ترك عمل) توجه نماييد. به خاطر داشته باشيد هر چه گناه و ترك عمل سنگين تر باشد و تلاش بيش تري لازم داشته باشد، در صورت تحقّق، انسان را به كمالات بالاتري مي رساند كه براي ديگران شايد حتي قابل تصوّر نباشد. از اين رو هرگز يأس به خود راه ندهيد و براي آن برنامه ريزي كنيد. به راهكار هايي كه مطرح مي كنيم، توجه نماييد و آن را به كار ببنديد، قطعاً اثر آن را خواهيد يافت. راهكارهاي ترك خود ارضايي: 1- سعي كنيد هميشه پيش از خواب مثانه خود را تخليه كنيد. شب‏ها به خصوص غذايي سبك ميل كنيد. 2- هرگز شكم خود را بيش از حد معمول پر نكنيد بلكه اگر تا چند لقمه ديگر جاي داريد، از غذا دست بكشيد. 3- از پوشيدن لباس‏هاي تنگ و چسبان (به خصوص لباس زير ) اجتناب ورزيد. 4-هرگز در حمام به طور كامل لخت نشويد. از ليف و صابون زدن به اندام جنسي خود كه باعث تحريك آن مي شود بپرهيزيد. مطمئن باشيد صرف تماس آب و صابون با اندام جنسي بدون دست ورزي براي بهداشت آن كفايت مي كند. 5- هرگز فكر گناه را به ذهن خود راه ندهيد. از تصور و تخيل امور جنسي و شهواني سخت پرهيز كنيد. 6- از خواندن، شنيدن، نگاه كردن به امور و تصاوير شهوت زا دوري كنيد. 7- از خوردن مواد غذايي محرك مانند: پياز، فلفل و غذاهاي چرب اجتناب و يا به حداقل اكتفا نماييد. 8- از نگاه كردن و دست‏ورزي به اندام جنسي خود پرهيز كنيد. 9- هرگز به رو نخوابيد. 10- هيچ‏گاه تنها در يك مكان نباشيد تا فرصت و زمينه گناه از بين برود. 11- براي تخليه انرژي زايد بدن به طور منظم و زياد ورزش كنيد. 12- هيچ‏گاه بيكار نباشيد. هميشه براي مشغول ساختن خود به فعاليتي مطلوب و مثبت برنامه داشته باشيد. 13- روزه بگيريد. حتي اگر روزه واجب به عهده نداريد ،روزه مستحبي بگيريد. اگر قادر نيستيد، روزه تربيتي بگيريد، يعني به كم ترين مقدار غذا و كم ‏حجم‏ترين نوع غذاها اكتفا كنيد. وعده غذايي خود را كم كنيد. 14- هرگز به نامحرم نگاه نكنيد، حتي اگر به ارتباط كلامي با آن ها مجبور باشيد. 15- با جنس مخالف رفتار متكبرانه داشته باشيد، هرگز با روي باز و نرمي با آن ها برخورد نكنيد. 16- ليستي از فعاليت هاي مورد علاقه تان تهيه كنيد و هرگاه افكار جنسي به ذهن شما حمله ور شد، به يكي از آن فعاليتها بپردازيد. 17- به بدي اين گناه و عواقب آن بيانديشيد، ولي احساس گناه شما از اين كار نبايد به حدي باشد كه در شما ايجاد اضطراب مخل به سلامت روان كند. 18- به محض لغزش فوراً توبه كنيد. هرگز از رحمت خدا مأيوس نباشيد و بدانيد رحمت خدا از گناه شما بزرگ تر است. 19- قرآن زياد بخوانيد و در معاني آيات آن تفكر كنيد. 20-در مجالس مذهبي، دعا و توسل و موعظه زياد شركت كنيد. 21- از كتبي كه جنبه موعظه و بيدارگري قلبي دارد بهره بگيريد. مقيد باشيد در روز چند ساعت به مطالعه اين‏گونه كتب بپردازيد. براي مثال مجموعه كتاب‏هاي شهيد دستغيب توصيه مي‏شود به خصوص كتاب گناهان كبيره، قلب قرآن، ايمان، قلب سليم و معاد و…. 22- اوقات فراغت خود را با مطالعه، ورزش، زيارت، عبادت و عيادت از نزديكان و... پر كنيد. 23-به معاد و قيامت فكر كنيد. 24- ذكر لاحول ولا قوة الا باللَّه را زياد بر زبان جاري سازيد. اين راهكارها وقتي نتيجه مي‏بخشد كه هر چه دقيق‏تر به آن عمل شود. زمان نتيجه آن بستگي به شرايط و خصوصيات افراد دارد، ازاين‏رو فقط انرژي شما صرف عمل به دستورات شود. نویسنده : گروه روانشناسی و مشاوره پرسمان