سؤال :
لطفاً اضطراب را تعريف و فرق آن را با ترس بيان كنيد ؟
جواب :
اضطراب يك علامت هشدار دهنده است كه خبر از خطرى قريب الوقوع مى دهد و شخص را براى مقابله آماده مى سازد. همه انسانها اضطراب را تجربه مى كنند و اگر در حد اعتدال باشد، نه تنها مضر نيست، بلكه به عنوان پاسخى سازش يافته تلقى مى شود و باعث مىگردد انسان، همواره خود را براى مقابله با خطرات ناگهانى و تهديد كننده آماده سازد. اين نوع اضطراب را مى توان امرى طبيعى، مفيد، سازنده و در عين حال يكى از مؤلفه هاى ساختار شخصيت به حساب آورد. اما در مقابل، اضطراب مرضى نيز وجود دارد كه باعث شكست، ناكامى و مانع فعاليتهاى عادى و بهنجار مى شود. نشانه هاى اين اضطراب عبارت است از : «احساس ناخوشايند و نوعى دلواپسى مبهم كه با چند احساس جسمى، مانند احساس خالى شدن سردل، تنگى قفسه سينه، تپش قلب، تعريق، سردرد يا ميل جبرى و ناگهانى براى دفع ادرار، بى قرارى و ميل براى حركت همراه است.»(اقتباس از: كاپلان سادووك، خلاصه روانپزشكى، ج 2.) بنابراين اضطراب دو قسم است : 1. اضطراب طبيعى كه هيچ گونه اختلالى در فعاليتهاى روزمره به وجود نمى آورد، بلكه بخشى از زندگى هر انسان و آمادگى او براى انجام مسئوليتهاى فردى و اجتماعى است. 2. اضطراب مرضى كه موجب كاهش سطح عملكرد و حتى اختلال در انجام مسئوليتهاى فردى و اجتماعى است و اختلال هاى متعددى، مانند هراس، اضطراب تعميم يافته، وسواس فكرى - عملى و اختلال وحشتزدگى را موجب مى شود. اما فرق اضطراب با ترس، اين است كه ترس، واكنش به تهديدى معلوم، خارجى و از نظر منشأ بدون تعارض است، در حالى كه اضطراب مرضى، واكنش در مقابل خطرى نامعلوم، درونى، مبهم و از نظر منشاء همراه با تعارض است (همان). به عبارت ديگر اضطراب ناشى از يك تعارض مبهم درونى است كه موجب نگرانى و دلواپسى فرد مى شود، ولى ترس، ناشى از يك منبع تهديد كننده خارجى است و فرد دچار هيچ گونه تعارضى درونى نيست، مانند ترس از تاريكى، ترس از سوسك، ترس از حيوان درنده و... .