سؤال :
به نظر شما در جامعه و فرهنگ امروزى، چگونه مىتوان يك همسر خوب انتخاب كرد؟ راه هاى عملى براى يافتن همسر مورد نظر چيست؟
جواب :
براى داشتن ازدواجى موفق، توجه شما را به نكات زير جلب مىكنيم: 1. هرچه بيشتر درباره ازدواج موفق، شرايط و امكانات و معيارهاى لازم در انتخاب همسر بينديشيد و زود تصميم نگيريد. 2. با افراد آگاه، با تجربه، دلسوز و مورد اعتماد مشورت كنيد و از تجارب آنها (موفقيتها و شكستهاى آنان) استفاده نماييد. شناخت اين شكستها و عدم موفقيتها باعث مىشود مجدداً آنها را تجربه نكنيد تا دچار حسرت و خسران شويد. 3. بهترين افرادى كه در اين زمينه مىتوانند به شما كمك كنند، در درجه اول والدين شما هستند. 4. در صورت امكان از نظرات مشورتى مشاور ازدواج بهره بگيريد. 5. با مطالعه بيشتر در اين زمينه، از ملاكها و معيارهاى «همسر شايسته»، آگاهى كاملترى و بيشترى پيدا كنيد. گفتنى است بسيارى از معيارها و ملاكهايى كه بايد مورد توجه قرار داد و در فرد مورد نظر كرد؛ چه بسا در مرحله تحقيق و انتخاب نتوان خوب تشخيص داد؛ زيرا بعضى از آنها دست نايافتنى است و به رغم دقتهاى زياد، مخفى بوده و يا فرد مورد نظر تمام آن ويژگىها را به شكل كامل دارا نيست؛ همان طور كه خود انسان نيز دچار نقص و ضعفهايى است. پس بايد به طور نسبى، به يك انتخاب دست زد و نبايد انتظار داشت آن شخص از تمام معيارهاى مورد نظر - آن هم به شكل كامل و تمام - برخوردار باشد. معيارها و ملاكهايى كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود، دو نوع است: الف. معيارهايى كه ركن و اساس بوده و براى يك زندگى سعادتمندانه لازم است. ب. ملاكهايى كه شرط كمال بوده و براى بهتر و كاملتر شدن زندگى است و بيشتر به سليقه و موقعيت افراد بستگى دارد. اين شاخصها و ملاكها عبارت است از: 1. ديندارى؛ انسانى كه دين ندارد، در حقيقت مرده متحرك است و كسى كه پايبند به دين نباشد، هيچ تضمينى وجود ندارد كه متعهّد به رعايت حقوق همسر و زندگى مشترك باشد. 2. اخلاق نيك؛ خوش زبانى، بزرگوارى و حقپذيرى، بيانگر احوال درونى و آينه دل انسان است و بايد شخص مورد نظر تا حدودى آنها را داشته باشد. 3. شرافت و اصالت خانوادگى؛ منظور نجابت و پاكى خانواده، زيرا ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست؛ بلكه پيوند دو خانواده است و نمىتوان گفت من مىخواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كارى به خانواده و فاميلش ندارم! اين فرد شاخهاى است از اين خانواده و از ريشههاى همان درخت تغذيه كرده و صفات اخلاقى، روحى و جسمى آن خانواده را، از راه وراثت و محيط و عادات به دست آورده است. 4. تناسب، همتايى و كفو همديگر بودن؛ اينها از حساسترين نكاتى است كه بايد در انتخاب همسر مورد توجه قرار گيرد. همتايى و تناسب از نظر و جنبههاى مختلف ضرورى است؛ مانند: همتايى و هماهنگى فرهنگى و فكرى، پايبندى به آداب اخلاقى، تحصيلات علمى، تناسب در زيبايى، تناسب سنى و سطح اقتصادى خانوادهها و... حضرت على(عليه السلام) نيز جهت ازدواج، معيارهاى زير را براى انتخاب همسر بيان فرموده است: 1. صالحه (شايسته) باشد؛ 2. ودود (با محبت) باشد؛ 3. ولود (نازا وعقيم) نباشد؛ 4. شكوره (در مقابل نعمتهاى الهى شكرگذار باشد)؛ 5. قنوع و اهل قناعت، باشد تا در زندگى تو را به زحمت نيندازد؛ 6. غيور بوده و نسبت به دين خدا و عفت غيرتمند باشد؛ 7. در برابر احسانى كه به او مىشود، قدردانى كند؛ 8. چنانچه از سوى تو كار ناروايى سرزد، عفو و اغماض كند؛ 9. اگر در زندگى يادآور خدا شدى، تو را همراهى كند و اگر خدا را فراموش كردى، يادآور تو شده و به تو تذكر دهد؛ 10. آن گاه كه از منزل خارج شدى، خودش را حفظ كند؛ 11. هرگاه وارد منزل شدى، با ورودت خوشحال و مسرور گردد؛ 12. چنانچه به او دستور و فرمان دادى، اطاعت كند و اگر براى او قسم خوردى، باور كند و تكليف خود را انجام دهد؛ 13. اگر ناراحت شدى و او را مورد غضب قرار دادى، اسباب خشنوديت را فراهم آورد. شناسايى ملاكهاى فوق و اطلاع يافتن از وجود آنها در يك فرد، از راههاى زير امكانپذير است: 1. تحقيق و بررسى از خانواده و چگونگى روابط خانوادگى و فاميلى. (چون هر فردى تحت تأثير محيط خانواده به دنيا آمده و رشد كرده و از آن فضاى فرهنگى و اجتماعى، تأثير پذيرفته است)؛ 2. تحقيق و شناسايى دوستان و نزديكان و رفقاى صميمى در محل زندگى و سكونت، محل درس و محل كار؛ 3. گفت و گوى مستقيم (ولى تحت نظارت خانوادههاى دو طرف)، با يكديگر و اطلاع يافتن از نقطه نظرات همديگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آينده مىتواند در زندگى مشترك تأثيرگذار باشد و كسب اطلاع از ميزان اهتمام وى نسبت به ملاكها و معيارهاى معرفى شده؛ 4. استفاده از مراكز مشاوره قابل اعتماد در محيط دانشگاه و بيرون دانشگاه. در پايان توصيه مىشود جهت اطلاعات بيشتر و دقيقتر و تصميمگيرى واقع بينانهتر، براى مهمترين تصميم دوران زندگى، بهتر است در اين زمينه از تجربه و مشورت خانواده و دوستان متأهل استفاده كنيد؛ به ويژه اگر همكلاسى متأهل يا استاد با حوصله و دلسوزى داريد كمك شايان توجهى مىتوانند به شما ارائه دهند. كتابهاى زير نيز در اين زمينه مىتواند پرفايده باشد: 1. جوانان و انتخاب همسر، على اكبر مظاهرى، (انتشارات پارسايان)؛ 2. انتخاب همسر، آيةاللَّه ابراهيم امينى (سازمان تبليغات اسلامى)، 3. تشكيل خانواده (از سرى آموزش خانواده)، جمعى از مؤلفان، (انجمن اولياء مربيان).