سؤال :

من مردي میان سال هستم با توجه به اينكه خدا را شكر هيچگونه مشكل خاصي اعم از مالي،جسمي،و خانوادگي ندارم مدتي است كه فكر ميكنم از زندگي بهره لازم را نبرده ام و زندگيم را به نوعي باخته ام،باتوجه به شرايطم بايد زندگي بهتري داشته باشم و لذت بيشتري ببرم در ضمن تنها مشكل من كارم هستش كه بصورت شيفت نامنظم ميباشد. تقاضاي كمك دارم

جواب :

با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامي از اينكه با ما در ارتباط هستيد خرسنديم، مكاتبه شما با اين مركزبازگو كننده گرايش هاي فكري و عقيدتي پاك و تحسين برانگيز و گوياي حُسن اعتماد به اين مركز است. اميدواريم راهنماي خوبي براي تصميم گيري در رابطه با اين موضوع براي شما باشيم.اولين و مهمترين نكته اي كه بايد در برون رفت از اين موقعيت مد نظر داشته باشيد اين است كه شما تنها فردي نيستيد كه با چنين مسأله و يا مسايلي شبيه به آن درزندگي خود رو به رو شده ايد ولي تنها كسي هستيد كه مي توانيد و بايد بهترين كمك را با استفاده از توانايي ها و مهارت هاي فردي و ... به خود بكنيد .براي اين كار همانطور كه خود مي دانيد شايسته است ابتدا با واقع نگري و به دور از هر گونه مسائل جانبي ، مسأله اصلي خود را شناسايي نموده و توان خود را براي حل آن تجميع نماييد. از ديدگاه اريكسون روان شناس معروف آلماني هفتمين مرحله رشد رواني انسان بزرگسالي مي باشد. از نظر او بحران رواني اين دوره زايندگي در برابر ركود مي باشد. در اين دوره انسان تمايل به توليد كار، آفريدن چيزها و انديشه هاي تازه كه به ساختن دنيايي بهتر كمك مي كند علاقه دارد.(نظريه هاي شخصيت ص 303) هنگامي كه چنين رفتاري از فرد ميانسال انجام نشود او با احساس ركود، خستگي فقر روابط بين فردي دچار خواهد شد. پرسشگر گرامي شما بايد آرامش را در فعاليت هايي كه نياز به زايندگي را در شما زنده مي كند پيدا كنيد، فعاليت هايي مانند: آموزش و تربيت فرزندان و يا ساير افراد جامعه، نوآوري در زمينه شغلي و يا عرصه هاي ديگر زندگي، تلاش براي بهبود وضع زندگي آشنايان و افراد جامعه و.... لازم به ذكر است كه نااميدي، بي هدفي و حالات پيش آمده براى شما، علل و عوامل مختلفى مي‌تواند داشته باشد، بايد با دقت علل اين موضوع را بررسي كنيد و در صدد رفع اين علل بر آئيد ما در اينجا به برخي از اين علل اشاره مي كنيم: 1. نداشتن فلسفه درست و اساسى در زندگى؛ 2. فقدان ايده‏آل و آرمان عالى و معنوى، 3. مسائل و مشكلات تربيتى و خانوادگى؛ 4. تجربه متعدد ناكامى و شكست در زندگى؛ 5. تعارضات فكرى و ناتوانى در حل آنها؛ 6. بحران هويت. مشكلي كه طرح كرده‏ايد، كم و بيش در بسيارى از افراد هم سن و سال شما وجود دارد. افرادي كه مانند شما در پى اهداف و آرمان‏هاى بلند و ارزشمندى هستند، با مشكل مضاعفى رو به رو مى‏شوند؛ زيرا - علاوه بر مشكلات روحى ناشى از دوران زندگي و فشارهاى محيط كار - از اينكه بين وضع موجود و آرمان مطلوبشان، فاصله زيادى احساس مى‏كنند، رنج جانكاهى آنان را مى‏آزارد. همه اينها به شكل‏هاى گوناگون، در زندگى هر فرد وجود دارد و در ايام ميانسالي، اين فشارها شديدتر است. اما چه بايد كرد؟ نكته مهم و اساسى، نحوه برخورد انسان با اين مسائل است. در اين رابطه دو گونه برخورد مى‏توان داشت: الف: واكنش انفعالى‏: در برخورد انفعالى، انسان همواره مشكلات را بزرگ مى‏بيند و در بيشتر صحنه‏ها خود را شكست خورده مى‏پندارد. به رغم اينكه از خود انتظاراتى بيش از حد توانش دارد، در گشودن راه و گام نهادن به سوى هدف، خود را ناتوان مى‏بيند. امكانات، توانمندى‏ها و موفقيت‏هاى خويش را فراموش مى‏كند و كم‏كم احساس يأس، ضعف و سستى نموده و خود را فردي شكست خورده مى‏پندارد. ب: واكنش فعال:‏ انسان در برخورد فعال به مقايسه معقول و منطقى، بين خواسته‏ها و توانمندى‏ها و شكست‏ها و پيروزى‏ها مى‏پردازد. توقع از خويش را با واقعيات و توانايى‏هاى فردى و شرايط محيطى و اجتماعى، تنظيم مى‏كند و با جدّيت، نشاط و روحيه بالا، به فعاليت و تلاش مى‏پردازد. توصيه ما به شما اين است كه: 1. همواره به آرمان‏هاى دست نيافتنى نينديشيد؛ بلكه خواست‏ها و تمايلات خود را متناسب با ميزان و سطح توانايى‏ها خود تنظيم كنيد. 2. موفقيت و كاميابى‏هايى را كه در زندگى تجربه كرده‏ايد در نظر بگيريد به جنبه‏هاى مثبت خود فكر كنيد و سعى كنيد آنها را در يك برگه‏اى به صورت فهرست، ليست كنيد و آنها را شكوفا ساخته و رشد دهيد نه آن كه زمينه هاي منفي را بال و پر دارد و پرورش دهيد. 3. نشاط خود را همواره حفظ كنيد و هرگز خود را مريض و ضعيف به حساب نياوريد. براى حفظ نشاط همه روزه ورزش كنيد. ورزش را جزء ضرورى‏ترين فعاليت‏هاى روزمره خود قرار داده هر روز حداقل نيم ساعت الى يك ساعت ورزش كنيد. (هر ورزشى كه مورد علاقه شماست 4. بروز مشكلات را در زندگى، امرى عادى بدانيد و به همان اندازه، آنها را بپذيريد كه كاميابى‏ها را پذيرا هستيد. 5. هر وقت احساس دلتنگى مى‏كنيد حدود 10 دقيقه يك دوش آب ولرم بگيريد و در صورت امكان شنا كنيد. 6. براى شركت در فعاليت‏هاى فرهنگى، هر قدر مى‏توانيد تلاش كنيد و اگر اصلاً نمى‏توانيد، در فرصت‏هاى ديگر اين كار را انجام دهيد. 7. همواره از خداوند در همه امور مدد جوييد و نسبت به آنچه او مقدر مى‏فرمايد، راضى باشيد. 8. اجتناب از تنهايى؛ سعى كنيد به جز مواقعى كه ضرورت دارد در تنهايى قرار نگيريد. 9. با افكار منفى خود مقابله كنيد يعنى هر وقت اين افكار به شما هجوم آورد به هر صورتى كه شده خود را از چنبره آن نجات دهيد مثلاً خود را به كارى مانند مطالعه يا هر كار ديگرى كه علاقه داريد و ممكن است مشغول كنيد و نگذاريد ذهن شما جولانگاه افكار منفى باشد. 10. به جاى اين كه به كمبودها و عيب‏ها و ناكاميهاى خود فكر كنيد به موفقيت‏ها و امكاناتى كه در زندگى از آن بهرمند بوده و هستيد فكر كنيد. به عبارت ديگر امكانات و شرايط زندگى ما مانند يك ليوانى است كه بخشى از آن پر است و بخشى خالى و همه افراد اينچنين هستند سعى كنيد به آن بخش پر فكر كنيد و از آن بهره ببريد و غصه آن نيمه‏خالي را نخوريد چه اينكه از آنچه در اختيار داريد مى‏توانيد بهره‏مند شوند، فرصتهاى زندگى را مغتنم بشمريد و از آنچه در آينده پيش خواهد آمد نگران نباشيد. 11.از بيكارى و بى‏برنامه‏گى اجتناب كنيد و همه اوقات خود را به صورت منطقى پر كنيد.براى اوقات شبانه‏روزى خود برنامه ريزي كنيد يعني براي هر ساعت از 24 ساعت شبانه روز، يك فعاليت و كار خاص در نظر بگيريد و بر اساس همان عمل كنيد و در پايان روز ميزان موفقيت خود را در به اجرا درآوردن برنامه محك بزنيد و بسنجيد و سعي كنيد روز به روز ميزان موفقيت را افزايش دهيد تا آنجا كه كاملا برنامه اجرا شود و برنامه نيز يك برنامه هماهنگ با هدف باشد. 12. به تغذيه خود خصوصا صبحانه اهميت بدهيد و هيچگاه بدون خوردن صبحانه خود را مشغول كار يا مطالعه و يا كلاس نكنيد. 13. براى رشد معنويت، بايد براى خود برنامه‏ريزى كنيد. البته برنامه سنگين نريزيد؛ ولى در اجراى آن مداومت و جديت داشته باشيد. هر چه مى‏توانيد قرآن بخوانيد و از مضامين بلند دعاهاى نقل شده از اهل‏بيت(ع) بهره بگيريد (فاقرأوا ما تيسر منه) البته قرآن را با تأنى و توجه به معنا تلاوت كنيد. به مسائل معنوى بويژه نماز اول وقت اهميت فوق‏العاده بدهيد. با توسل به اهل‏بيت(ع) از آنها بخواهيد كه شما را كمك كنند و همواره اميدوار به لطف و رحمت خدا باشيد. 14. به ياد داشته باشيد كه نوع لذتي كه انسان در اين دوره زندگي خود مي برد با ساير دوره هاي زندگي متفاوت مي باشد و شما نبايد انتظار داشته باشيد كه لذتهاي شما از زندگي مانند يك جوان 20 ساله باشد بلكه در اين دوره انسان به دنبال معنايي در زندگي خود مي باشد كه اين معنا به غير از توجه به نيازهاي معنوي قابل پاسخ دهي نمي باشد. 15.سعي كنيد ارتباط صميمانه خود با همسرتان را گسترش دهيد و در طول روز زماني را براي درد و دل كردن با او اختصاص دهيد. ارتباط با همسر خود را مانند وظائف شغلي خود قلمداد كنيد كه ملزم به انجام آن مي باشيد. پرسشگر گرامي پس از انجام تكنيك هاي اين جواب و گذشت 45 روز دوباره با ما مكاتبه كنيد و به صورت مفصل وضعيت رواني خود را براي ما توضيح دهيد تا پاسخ مناسب براي شما ارسال كنيم.منتظر مكاتبه بعدي شما هستيم. نویسنده:محمد صادق آقاجانی